FP-7.Ders Beynin lobları

1.OKSİPİTAL LOB:

Görsel bilginin işlendiği beyin bölgesidir.
Amaç→Görsel bilgiyi analiz etmek

V1(görme alanı 1):Primer görme korteksi
Görsel alanın temsil edildiği yer V1'dedir.
V1 hasar gördüğü zaman kortikal körlük meydana gelir.
Renkte hasar olursa her şeyi siyah-beyaz görürler.
Brodmann Alanı 17'yi gösterir.

V2(görme alanı 2): Sekonder görme korteksi (ekstrasitriat korteks)
Renk,şekil,hareket,derinliğe ilişkin analizleri birleştirir.
Brodmann Alan 18'i gösterir.

V3(asosiasyol korteks):Serebral korteks ve diğerleriyle bağlantı kurarak üst düzey analizler kurar.

17→Görsel numaralı bilgiyi tek tek analiz eder.
18→Renk,şekil,hareket,derinliğe ilişkin analizleri birleştirir.
19→Serebral korteks ve diğerleriyle bağlantı kurarak üst düzey analizler kurar.

Not:Calcarine fissür; görme alanının eşitlik düzeyini ayarlar.

Dorsal akım(nerede ve nasıl yolu):

• Hareket ve uzaydaki objelerin dizimi ile ilgilidir.
• Göz ve kolların organizasyonunu, hareketlerini kontrol eder.
• Görevi: Uzaysal algılama, nesnelerin uzaydaki yerini belirleme

İzlediği yol:

V1→V2→dorsomedial→orta temporal→V5→posteriyol parietel korteks

Ventral Yolak(ne yolu):

• Şekillerin anımsanmasında ve objelerin dizilimlerinin algılanmasında rol oynar.
• Uzun süreli bellek ile ilgili fonksiyonları vardır.
• Temporal loba giden ikinci yol alttan gittiği için astral yolak( ne yolağı) olarak bilinir.

İzlediği yol:

V1→V2→V4→İnferiyor temporal bölge

Hasar olursa?

Oksipital lob hasara uğrarsa kortikal körlük meydana gelir.(Görmese bile göz hareketlerini devam ettirebilir.Eğer çift taraflı olursa hiç görmeyebilir.Göz ile nesneyi tanıyamaz.)

V1 ve V2'de hasar olursa önüne koyulan nesneyi kopyalayamaz,nesneleri birbirleriyle eşleştiremez,nesneyi tanıyamaz.(ilk basamakları,apörsatif (algısal) agnozi)

Ne yolağının ileri bir kısmında hasar olursa nesneyi kopyalayabilir,eşleştirebilir ancak ne olduğunu tanımlayamaz.(İleri basamakları,asosiyatif agnozi)

AGNOZİ

(Nesneleri tanıyamama bozukluğu)

• Renk şekil ve hareketin analizine ilişkin sorun yaşayabilir.
• Her şeyi gri tonlarda görmeye başlar.
• Agnozi hastalarında bellek kusuru yoktur
• Hareketi analiz eden bölge hasara uğrarsa bir bardağa çay doldururken demlikteki akma hareketini algılayamaz.

Nesne agnozisi                                                                                                 Yüz agnozisi

1.apörsektif agnozi (algısal agnozi) (İlk basamakları)                                      (Prosopagnozi)

2.asosiyatif agnozi (İleri basamakları)

Yüz agnozisi sağ hemisferde gerçekleşir.

Oksipitalden temporal loba giden yolda bir hasar varsa insan; yakınındakinin ve hatta kendi yüzünü bile tanıyamaz.(Yüzünün hayvana mı yoksa insana mı benzediğini bilir fakat tanıyamaz.)Tanımak için sesten,mimiklerden ve diğer hareketlerden faydalanır.

2.PARİETEL LOB:

Uzaysal analiz yapmak ve uzaysal temelli hareketleri analiz etmek,uzamsal farkındalık ve yer bulma

Oksipital lob ile santral sulcus arasında yer alır.

Bu lobun santral sulcusun hemen gerisinde kalan ön kısmı "somato duyusal korteks"olarak bilinir.Dokunmayla ilgili duyular burada işlenir.

Parietel lob,iki kısımdan oluşur:
1.Anteriyor parietel lob
2.Posteriyol parietel lob

Anteriyol Parietel Lob:

Bedene ilişkin duyusal bilgilerin analiz edildiği yer.

Hasara uğrarsa ne olur?
-Doku olarak nesneleri tanımlayamayız.(parmak agnozisi)
-Duyusal ağrı eşiği değişebilir.
-Kişi hastalığını inkar edebilir.
-Kişi vücudunda bir uzvunu reddedebilir.

Posteriyol Parietel Lob:

Uzaysal dikkati yönlendirme
Uzaysal bir işin diğer bileşenlerine de yardım eder.→imgeleme
Önümüzde bir uyarıcı olmadığı halde o uyarıcıyı gözümüzde,zihinde canlandırma:İmgeleme
Paryetel lobun bir işlevidir.

Görsel temelli dikkatin uzaysal alanda paylaştırılmasını sağlar.Hasara uğrarsa; uyarıcıyı tanımasına rağmen tepki veremez,dikkat edemez.İki uyarıcıyı da tanımlar ama birine dikkat edemez.
(Uzaysal ihmal sendromu,nihlet,yarı alan-tek taraflı ihmal sendromu)

Hem mutlak hem göreli uzaklık analizleri yapar.

Mutlak uzaklık:Görme alanındaki iki nesnenin arasındaki mesafe (algılayan kişiden bağımsız)
Göreli uzaklık:Algılayan kişinin bulunduğu pozisyona göre değişir.

3.TEMPORAL LOB:

Oksipital lobun altındaki ve sylvian fissürün altındaki dokudur.
Anıların depolandığı yerdir.
Birincil işitme bölgesi bu alandadır ve burası işitme işleminin gerçekleştiği yerdir.

Lateral Yüzey:
-İşitsel alanlar:Brodmann'ın 41,42 ve 22 numaralı alanları
-Ventral yolak:İnferotemporal korteks ya da ET
-İşitsel assosiasyon korteksi

Not:Oksipital korteksin altında amigdala ve limbik sistem yer alır.

Temporal lobda görsel tanıma ventral(İşlevlerin Asimetrisi)
Sol Temporal:Sözel bellek, konuşma işlemleme
Sağ Temporal:Sözel olmayan bellek,müzik ve yüz işlemleme

Temporal Lobun İşlev Teorisi

Üç Temel Duyusal İşlev:

• İşitsel girdinin işlenmesi
• Görsel nesne tanıma
• Uzun süreli bellek

Duyusal İşlemler:

• Uyarıcıyı tanıma (ventral yolak)
• Uyarıcıyı kategorize etmek (inferotemporal korteks)
• Çapraz-modal eşleme

Duyusal Tepkiler

• Belirli bir uyarıcıya ilişkin duyusal tepkiler (amigdala yapar.)(Duyusal girdi ile duyguyu ilişkilendirme,öğrenme açısından önemli)
• Uzaysal navigasyon
• Hippokampüs-uzaysal bellek

Superiyor Temporal Sulcus(STS) ve Biyolojik Hareket

• Türe özgü hareket
• Niyeti anlama

Hasara uğrarsa ne olur?

1. İşitsel karışıklık
2. Müzik algısında bozukluk
3. Görsel ve işitsel girdinin seçiminde karışıklık
4. Organizasyon ve kategori etme yetersizliği
5. Uzun süreli bellek problemleri
6. Kişilik ve duygulanımda değişiklikler
7. Değişmiş seksüel davranış